Branża budowlana zapewnia milionom ludzi miejsca pracy, przyczynia się do rozwoju infrastruktury i dosłownie buduje naszą przyszłość. Jednocześnie jest to branża, w której dochodzi do największej liczby sporów, powodujących opóźnienia projektów i ogromne straty finansowe dla wszystkich stron. Dochodzimy więc do pytania, spory budowlane – jakie są ich najczęstsze przyczyny i jak je ograniczyć?
Z roku na rok zmienia się średnia wartość oraz długość ich rozstrzygania. Zgodnie z ustaleniami raportu Arcadis , globalnej firmy projektowej i konsultingowej, chociaż długość i wartość sporów zmniejszyła się w latach 2019-2020, ogólna liczba sporów budowlanych wzrosła.
Stało się tak ze względu na wzrost roszczeń związanych z opóźnieniami, zakłóceniami i eskalacją kosztów projektów spowodowanych pandemią COVID-19. Chociaż istnieje wiele powodów, większość z nich jest związana z niewystarczającym planowaniem i zobowiązaniami umownymi. W tym artykule przyjrzymy się głównym przyczynom sporów i sposobom ich unikania.
W raporcie sporządzonym przez międzynarodową firmę konsultingową CRUX stwierdzono, że na całym świecie główną przyczyną roszczeń jest zmiana zakresu projektu w trakcie jego realizacji.
Powszechnie używanym terminem jest „scope creep” (po polsku “zakres pełzający”). Dotyczy to dużych przedsięwzięć budowlanych, gdzie braki projektowe są główną praprzyczyną roszczeń i sporów. Braki są dużym problemem dla inwestorów, projektantów i wszystkich stron projektu. Skutkiem jest niespełniająca norm konstrukcja lub dodatkowa praca ze strony wykonawców, co prowadzi do procesów sądowych.
Dlaczego te braki pojawiają się nawet w renomowanych i ekskluzywnych projektach? Problemy projektowe są bardziej prawdopodobne ze względu na napięte terminy narzucone stronom trzecim zaangażowanym w projektowanie. Efektem jest często spóźniony lub niekompletny projekt oraz kolizje związane z realizacją projektu spowodowane problemem komunikacji pomiędzy stronami.
Porady ekspertów, jak uniknąć tego rodzaju sporów, mogą wydawać się dziwne w naszej epoce. Receptą okazuje się spowolnienie pracy ludzi i automatyzacja fazy planowania projektu, aby wcześnie identyfikować i rozwiązywać ewentualne problemy. Należy zawsze pamiętać, że każdy projekt jest wyjątkowy. Wszystkie przedsięwzięcia różnią się pod względem ryzyka, wymagań inwestora oraz kombinacji finansowania, siły roboczej oraz warunków pracy.
Bardziej szczegółowe planowanie projektów na wczesnych etapach ich cyklu życia będzie korzystne, tylko wtedy gdy zapewnimy, że wszystkie strony będą równie zaangażowane. W ten sposób budujemy u uczestników świadomość swoich ról, obowiązków i ryzyka, które ponoszą.
Jak wdrożyć takie założenia w życie? Z pomocą przychodzą nowe technologie. Włączenie dokumentacji fotograficznej na wczesnym etapie w celu uchwycenia istniejących warunków, a następnie cotygodniowe lub dwutygodniowe monitorowanie postępów również zaowocuje mniejszą liczbą sporów i umożliwi szybsze wykrywanie i rozwiązywanie problemów. Gdy masz możliwość weryfikacji placu budowy z łatwo dostępnej platformy internetowej, cały zespół projektowy może znacznie przyspieszyć rozwiązanie wszelkich zmian.
Spory budowlane są również często powodowane sytuacją gwykonawca lub podwykonawca nie rozumie i nie przestrzega swoich zobowiązań umownych. Jasne zrozumienie dokumentów kontraktowych jest koniecznością dla wszystkich stron zaangażowanych w projekt, jeśli chcemy uniknąć kosztownych opóźnień, które powodują spory budowlane.
W przypadku projektów o dużej złożoności zaangażowanych jest wiele stron. Wówczas realizacja projektów na czas w ramach określonego budżetu zależy od dobrze zorganizowanego zarządzania, współpracy i komunikacji między stronami w całym łańcuchu dostaw. Regularna komunikacja ma kluczowe znaczenie dla pewności, że wszyscy dobrze interpretują swoje obowiązki wynikające z umowy.
Jakie konflikty są typowe dla kontraktów budowlanych? Szczegółowa umowa o roboty budowlane, przedstawiająca wyniki negocjacji między kilkoma zainteresowanymi stronami danego projektu, może zawierać nawet do dziesięciu dokumentów, z których wszystkie określają zasady i obowiązki oraz definiują ryzyka dotyczące różnych aspektów projektu. To mogą być np. umowa o roboty budowlane, zakres prac, harmonogram budowy, warunki ogólne itp.
Wszystkie te dokumenty są poparte dodatkowymi raportami, zapisami, rachunkami, rysunkami itp. Doskonałym narzędziem do tworzenia kopii zapasowych umów i umów, aktualizowania harmonogramów i informowania wszystkich interesariuszy jest dokumentacja fotograficzna, która zmienia sytuację z szarej na czarno-białą. Bez pola do interpretacji. Wykorzystanie dokumentacji wideo dzięki inteligentnym kamerom budowlanym ułatwia przejrzystą komunikację wymaganą do uniknięcia problemów i sporów, zanim się pojawią.
Zapoznaj się z naszymi rozwiązaniami, aby zobaczyć, jak doskonale na placu budowy sprawdzają się inteligentne kamery budowlane lub bezpośrednio skontaktuj się z nami teraz, aby dowiedzieć się więcej o naszym oprogramowaniu Evercam!